Erfgoed Sint-Andries Antwerpen 4e wijk - Antwerpen

Wat is de 4e wijk?

4de wijk en Sint-Andrieskwartier. Nee, 't is niet hetzelfde!

Beide benamingen worden steeds door elkaar gebruikt voor een gelijkaardig stadsdeel. Klopt dat? Eigenlijk niet. Het Sint-Andrieskwartier is een parochiale indeling.
De indeling in wijken kwam er sinds de komst van Napoleon. Deze deelde de stad binnen de vesten, de huidige Leien, op in 4 delen. Elk pand kreeg binnen dat
deel een uniek nummer. Dat vindt men ook terug op de eerste kadasterkaart van Antwerpen: het plan Geometrique De la Ville D'Anvers van F.A.Losson 1846

4e wijk

De initiële 4e wijk die is ingekleurd op het plan (pentekening van 1801-1805 ) liep van de Schelde, het verlengde van de Suikerrui via de Oude Koornmarkt,
de Kammenstraat, Everdijstraat, Groendalstraat, Lange Gasthuisstraat, Sint-Jorispoort, De Britselei, Kasteelpleinstraat, Kronenburgstraat terug naar
de Schelde. (Om het de lezer te vergemakkelijken gebruik ik de huidige straatnamen.)

Wijkgrenzen verplaatsten zich regelmatig

Wat later, in 1841, toen de Sint-Michielsabdij was omgevormd tot militair arsenaal en scheepswerven, verdween een deel in het oosten. Bij elke stadsuitbreiding
verplaatsten de wijkgrenzen zich ook.
In 1869 is de wijk weer wat groter. Het zuidoostelijke deel gaat dan tot aan de Van Breestraat en de Justitiestraat.
Op de kaart van 1875, als er meer en meer bebouwing buiten de huidige Leien is, worden er extra wijken in het leven geroepen en verkleint de 4e wijk grotendeels.
Van de Kammenstraat via de Kleine Markt en de Begijnenstraat naar de Kronenburgstraat. Het is deze wijkindeling die zeker tot 1932 onze wijk begrenst.

Wijk groter dan Sint-Andries

In het Sint-Andrieskwartier, wat feitelijk de parochie van Sint-Andries is, zijn ook heel wat wijzigingen gebeurd. De afbakening loopt in 1840 van de Schelde via de Sint-
Jansvliet, Steenhouwersvest, de Kammenstraat (opgelet, de huizen in de Kammenstraat waren niet inbegrepen), de Happaertstraat, Bogaardestraat, Aalmoezenierstraat,
Nationalestraat, Lange Vlierstraat, Korte Vlierstraat terug naar de Schelde.
In 1869 wordt de Sint-Andriesparochie fors uitgebreid.
De afbakening loopt nu van de Schelde via de Sint-Jansvliet, Steenhouwersvest, de Kammenstraat (inbegrepen), Begijnenstraat, Kronenburgstraat, tot de Schelde.
Na de rechttrekking van de Scheldekaaien moet men nu de grens tot aan de Schelde via de Scheldestraat i.p.v. de Kronenburgstraat trekken. Dit is ook de de afbakening
van het huidige Sint-Andries (de parochie!). Dus, de 4e wijk is groter dan Sint-Andries. Voer even "Sint-Andries Antwerpen" in de zoekmachine van Google in op
je PC en je krijgt de meest recente kaart.

(Hein Verdingh)